Следете не

Култура

Денес е „Велика Среда“

Објавено пред

на

Како што започнаа претходните два дена, воедно и од Лазарева саботата, Црквата се сеќава на настаните кои се случија во последните денови од Христовиот живот на земјата и зема учество во истите со тоа што страда заедно со Него. Притоа, исто така во овој ден се сеќаваме на евангелските зборови: „По два дни беше Пасха“ (Марко 14,1). Односно, тука се зборува токму за денот среда, а во петокот навечер се започнувало со славење на Пасхата. Ние се сеќаваме на три настани, а тоа се: Последното претсмртно помазание на Господа во Витанија; заговорот на Јудејците за да го убијат Христа и предавството Христово од страна на Јуда за триесет сребреници.

За помазанието на Господа од страна на жената во Витанија сретнуваме напишано кај Матеј и Марко, но притоа имаме уште две други помазувања, така што светите отци тоа го опишале дека има три помазувања. Тоа се: помазанието од страна на Марија Магдалена (Лука 7,36-50); потоа ова помазувања од некоја за нас непозната жена (Матеј 26,6-13; Марко 14,3-9) и помазанието од Марија, сестрата Лазарева, кое се случило шест дена пред Пасха (Јован 12,1-8).
Сепак во црковната химнографија се сретнува тоа дека оваа жена била грешница и пристапувајќи до Христа барала простување на гревовите. Кај Марко е забележано следново: „дојде една жена со алабастерен сад со скапоцено и чисто нардово миро и, кога го искрши садот, го изли мирото врз главата Негова“ (Марко 14,3), притоа лицемерно велејќи оти тоа можело да се искористи за помош на сиромашните, тоа било причина Јуда да негодува, односно тој сметал дека останува без тие 300 денарии, а и апостолите негодувале кон овој случај, затоа што тоа било ретка појава да се помаза некој, односно само мртвите и пророците, царевите и свештениците.

Христос на тоа одговорил: „Зошто ја буните жената? Таа направи добро дело кон Мене! Бидејќи сиромасите ги имате секогаш покрај себе, а Мене Ме немате секогаш; таа, излевајќи го тоа миро врз телото Мое, Ме приготви за погреб. Вистина, ви велам: каде и да биде проповедано ова Евангелие, по цел свет ќе се прикажува тоа што го направи таа, за нејзин спомен“ (Матеј 26,10-13).

Предавањето Христово од страна на Јуда било добредојдено за фарисеите и садукеите кои сакале да го предадат и убијат Христа, а тоа е видливо во следниве стихови: „првосвештениците, книжни­ците и старешините народни се собраа во дворот на првосвештеникот, по име Кајафа, и се советуваа како да Го фатат Исус со измама и да Го убијат; но рекоа: ‘Само не на празникот, за да не стане бунт меѓу народот’“ (Матеј 26,3-5). Тој заговор бил намислен и претходно, но со Јуда се забрзала постапката.

Триесетте сребреници од Јуда биле не случајни, затоа што тоа било пророштво во Стариот завет, а воедно и продавање или купување на роб било токму 30 сребреници, а таа била токму цената за Непро­цен­ливиот. Со тоа Јуда самиот од апостол станал непријателот Христов.

Односно среброљубието го фрлило во пеколот, овој син на погибелта.
Поради тој настан на помазанието, на Велика Среда завршува варењето на миро (мирото е скапоцено миризливо масло кое се прави од масло и околу 33 (триесет и три) останати растенија и миризливи материјали) и свареното миро се собира во 12 алабастрени садови, што ги симболизираат 12 апостоли, а тоа се користи за Миропомазание (една од 7-те Свети тајни).

Во овие денови се пее и следниов светилен (црковна химна на Утрена Богослужба):
Твојата свадбена одаја ја гледам украсена, Спасителе мој, и облека немам да влезам во неа. Просветли ја облеката на душата моја, Дарителу на светлина, и спаси ме.

Култура

Денеска е „Духовден“ – Празник на Светиот Дух

Објавено пред

на

©porta.mk

Денес се слави Духовден, голем христијански празник посветен на слегувањето на Светиот Дух врз апостолите. Овој празник, познат и како Педесетница, секогаш се одбележува во недела и трае три дена. Тој е единствениот меѓу 12-те големи празници кој нема претпразненство, но празничната атмосфера се чувствува во целиот период од Велигден до Духовден.

Во народната традиција, денот пред Духовден е познат како Задушница или „Мртва сабота“, ден посветен на душите на починатите, кога се изведуваат обичаи во нивна чест.

Празникот Педесетница се слави токму 50 дена по Велигден и е поврзан со еврејската традиција – кога Евреите го добиле Законот на Мојсие на Синај. Во христијанскиот контекст, тој ден ја одбележува дарбата на Светиот Дух врз апостолите, што се смета за основање на Христовата црква.

Според Библијата, на тој ден апостолите биле собрани заедно, кога одеднаш се слушнал силен звук како од ветрот, а Светиот Дух во форма на огнени јазици слегол врз секој од нив. Сите почнале да зборуваат на различни јазици. Народот што го слушнал шумот се зачудил, некои мислеле дека апостолите се пијани. Тогаш апостол Петар објаснил дека тие се исполнети со Светиот Дух и повикал народот да се покае и крсти. Тоа го направиле околу 3.000 луѓе.

Овој момент е опишан во книгата „Дела на светите апостоли“, каде се вели дека тоа било исполнување на пророштвото на Јоил – дека Светиот Дух ќе се излее врз сите луѓе. Тоа е и остварување на зборовите на Св. Јован Крстител, кој најавил дека Христос ќе крштева со Светиот Дух и оган.

Поради ова, Духовден уште се нарекува и празник на Света Троица – бидејќи на овој ден се јавуваат Таткото, Синот и Светиот Дух. Со тоа, овој ден се смета за роденден на Христијанската црква.

Народни обичаи и верувања
Во македонската традиција, Духовден се смета за многу важен ден – не се работи, се оди на црква, се прават гозби и обичаи, а на места попладне се игра оро. Во некои села се практикува обредот „Скрсти“ – молитва за дожд и плодна година.

Во народното верување, се смета дека од Велигден до Духовден душите на мртвите се слободни и се движат меѓу живите, често престојувајќи на цвеќињата на дрвјата. Се верува дека на Духовден душите разговараат меѓу себе, а ако некој ставел уво на гроб можел да ги слушне како шепотат.

На Задушница се организираат трпези и се дели храна „за душа“. Се верува дека душите мора да бидат нахранети пред да се вратат во задгробниот свет. Затоа, луѓето раздаваат храна и вода, и не се јаде ништо додека не се раздаде. Ако некој не добие, душата му останува „непричестена“.

Традиционално, црквите, домовите и гробовите се украсуваат со зелени гранки и цвеќиња – симбол на обновување и духовна свежина. Оревовите гранки, пак, имаат посебна улога – според верувањата, тие привлекуваат души, а истовремено ги штитат алиштата од молци.

Локални обичаи
Во некои краишта, како селото Лески во Неврокопско, постои верување дека полето го чува змеј кој живее во пештера, па на Духовден му принесуваат курбан за да го заштити посевот од град. Ако не се изврши ритуалот, се верува дека ќе дојде несреќа.

Во тој ритуал, се коле овен на планински врв и крвта се пушта во пештерата – домот на змејот. Жените носат лепчиња и ги редат околу пештерата, а обредите се прават со чукање клепало.

Во многу места на овој ден на гробовите се оставаат бардачиња (дулиња) со вода. Тие се носат дома и се пие од нив „за душа“. Во некои краишта тие се оставаат на гробот и се дополнуваат со вода во текот на годината.

Се верува и дека оние што починале меѓу Цветници и Духовден одат директно во рајот. Во Гевгелиско, пак, се верува дека до Духовден мора да се пожнее јачменот, оти потоа доаѓаат силни ветрови што може да го уништат родот.

Прочитај повеќе...

Култура

(ВИДЕО) Краток фрагмент на отец Партениј за „Македонија и Патриотизмот“ од новиот филм посветен на неговиот триесет годишен монашки пат

Објавено пред

на

©porta.mk

Фрагмент од изјавата за Македонија и за Патриотизмот, составен дел од новиот филм со наслов „Подвижник“ на г-дин Илија Каров, кој е посветен на триесет-годишниот монашки пат на отец Партениј во рамките на Македонската православна црква- Охридска Архиепископија

Интервјуто е снимено неколку дена после Божик 2025 г.
Прочитај повеќе...

Култура

Денес се слави „Ѓурѓовден“, главен обичај за овој ден е плетење венец од билки, ова се останатите народни и традиционални верувања

Објавено пред

на

Православните верници денес го прославаат светецот Георгиј Победоносец, познат како „Ѓурѓовден“, празникот кој е врзан со најголем број обичаи што постојат во народното верување. Овој светец се смета за граница меѓу зимата и летото, празник врзан за здравјето на домашните, женачката, плодност на стоката и добри посеви.

Главен обичај е плетење венец од билки, миење со цвеќиња, капење во река.

– Венецот сплетен од цвеќиња треба да се стави на влезната врата во куќата и тоа значи дека домот и годината ќе бидат богати.

Наутро со билките и со цвеќињата што домаќинката претходно ги потопила во вода, прво се мијат децата за да бидат здрави како дрен преку цела година, девојките и момчињата се грабаат околу нив, старите да бидат витални, а домашните куќата да им биде чувана.

Се верува дека на Ѓурѓовден не треба да се спие, бидејќи главата може да ве боли цела година.

– Во селата се палеле големи огнови за да се избркаат сите зли и лоши сили.

Се верувало дека ако е ведро, годината ќе биде плодна, а ако врне, дека ќе биде сушна година.

Прочитај повеќе...

Facebook

Последни објави

Магазин10 часа

Најбрз домашен сладолед со само една состојка

Верувале или не, за овој вкусен и кремаст сладолед потребна ви е само една состојка – банана. Ова е одличен...

Магазин10 часа

Летен десерт со само две состојки – готов за 5 минути!

Ако барате нешто брзо, лесно и освежително за време на горештините, овој мус од малина во чаша е совршен избор....

Автомобили10 часа

Toyota го претстави првиот електрифициран Land Cruiser во Европа

Кон крајот на 2024 година, Toyota ја освежи понудата на својот легендарен SUV модел, а сега пристигнува и хибридната верзија...

Хороскоп23 часа

Хороскоп за вторник (24 јуни)

ОВЕН Може да очекувате полека, чекор по чекор, успех на деловно поле. Може да се надевате на средба со личноста...

Македонија1 ден

Ново поскапување на сите горива од ноќеска, ова е новата цена за литар

Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 1,50 ден/лит, во однос на малопродажните цени утврдени...

Временска прогноза2 дена

Попоски: Од денес па натаму висок УВ индекс и температури до 40°C

Територијата на нашата Република Македонија од денес (понеделник 23 јуни па се до петок 27 јуни) ќе биде под влијание...

Хороскоп2 дена

Хороскоп за понеделник (23 јуни)

ОВЕН Целото ваше внимание е насочено кон некој семеен проблем. Денес ќе се случи конечната кулминација на сето тоа а...

Македонија2 дена

Полицијата за граничен надзор на „Охридско езеро“ со полни раце работа, приведен охриѓанец и албански државјанин поради незаконит риболов и влез во државата

На 22.06.2025 година во 04.35 часот во водите на Охридското езеро, полициски службеници од полициската станица за граничен надзор „Охридско...

Lifestyle2 дена

Што навистина се случува кога кожата ќе изгори од сонце?

Изгорениците од сонце не се само моментално црвенило – тие се знак за длабоко оштетување на кожата. Под површината се...

Хороскоп3 дена

Хороскоп за недела (22 јуни)

ОВЕН Може да очекувате промени поврзани со вашето работно место. Пред вас е фаза која може да биде многу турбулентна....

НАЈЧИТАНИ