Занимливости
100 години од болеста која ја разори планетата: Вирусот однел повеќе животи отколку Првата светска војна, луѓето умирале во страшни маки
Оваа година, светот ќе ја одбележи стогодишнината од појавата на шпанскиот грип, најразорната епидемија во човековата историја.
Шпанскиот грип однел повеќе животи отколку Првата светска војна. Појавата на овој вирус и неговите последици до ден-денес се интересна тема за биолозите, медицинарите, историчарите и психолозите кои сè уште ја истражуваат оваа болест.
Еве неколку важни сознанија за озлогласениот шпански грип:
Колку луѓе убил шпанскиот грип?
Нема точни податоци за ова, но се проценува дека помеѓу март 1918 година и март 1920 година, од “шпанската грозница” заболеле околу 500 милиони луѓе, од кои 50, а можеби и 100 милиони починале. Само за споредба, во Првата светска војна погинале околу 17 милиони луѓе. Шпанскиот грип ги зафатил сите континенти (освен Антарктикот), а најтешко погодена земја била Индија, каде починале 17 милиони луѓе.
Кој бил нулти пациент?
Првиот заболен од овој вирус бил Алберт Гичел, воен готвач во американската база во Канзас. Тој на 11-ти март 1918 година се пожалил на кашлица, главоболка и висока температура. До пладне, во болницата веќе имало стотина војници со истите симптоми, додека до крајот на неделата, тој број пораснал до 500.
Како се проширила болеста низ светот?
Шпанската грозница се ширела во три бранови: првиот започнал во март 1918 година помеѓу американските војници во Канзас. Смртноста во овој бран не била толку висока, а до крајот на пролетта болеста однела 56 животи. Вториот бран бил најсмртоносен, а започнал во август 1918 година. Според некои проценки, вториот бран за 25 недели однел 25 милиони животи. Третиот бран започнал кон почетокот на 1919 година и траел сè до март 1920 година.
Од каде името “шпански грип”?
Името настанало благодарение на политичките околности. Со тоа што Шпанија останала неутрална во војната, не постоеле никакви цензури и тоа им овозможило на новинарите слободно да известуваат за последиците од оваа болест. Подоцна, шпанскиот грип носел различни имиња кои сведочат за тешкото време на непријателство помеѓу народите. Така во Сенегал ја нарекувале бразилска болест, во Бразил – германска болест, а во тогашната Персија – британски грип.
Кој најчесто заболувал од шпанскиот грип?
Шпанскиот грип најчесто ги погодувал младите и здрави лица помеѓу 20 и 40 години. Заразените лица умирале многу брзо, понекогаш и по само неколку часа откако дознавале дека се болни.
Првите симптоми биле умор, висока температура и главоболка, а потоа се јавувале болки во мускулите и зглобовите. Заболените умирале во страшни маки: кожата им станувала виолетова, а белите дробови им се полнеле со црвена, густа материја која полека ги гушела.
Една од жртвите на шпанската грозница бил и Фредерик Трамп, дедо на актуелниот американски претседател.
YouTube Live Stream
„Bitcoin“ ги премина сите бариери, нова шок вредност денеска..
Биткоинот ја проби границата од 98.000 долари вчера, поставувајќи нов рекорд, додека инвеститорите продолжуваат да ја слават победата на Доналд Трамп на претседателските избори во САД, обложувајќи се дека тоа ќе донесе добар период за индустријата за криптовалути.
Најпопуларната криптовалута во светот се зголеми за уште четири отсто на 98.342 долари, објави Блумберг. Цената на биткоинот порасна за 40 отсто од изборите на 5 ноември, соборувајќи низа нови рекорди, пишува Financial Times.
За време на неговата кампања, Трамп гласно промовираше криптовалути, ветувајќи дека ќе ја направи Америка „биткоин суперсила на светот“ и ќе создаде „стратешка резерва“ на овој токен.
Неговата реторика ги возбуди инвеститорите кои се обложуваат на прилив на институционален капитал во секторот на криптовалути.
Биткоинот надмина 94.000 долари претходно оваа недела по извештаите дека компанијата на новоизбраниот американски претседател, Trump Media and Technology Group, преговара за купување на фирмата за трговија со криптовалути Bakkt. Оваа вест дополнително ги поттикна очекувањата за пријателскиот однос на идната администрација на Трамп кон криптовалутите.
/biznis.rs
Занимливости
Астрономите очекуваат експлозија на ѕвезда која се случува еднаш на 80 години
Деновиве, најголемите научници од сите вселенски агенции гледаат во темната точка што го чека ударот – ерупцијата на ѕвездата T Coronae Borealis. T The Northern Crown е систем со две ѕвезди на 3.000 светлосни години од Земјата со бела мртва ѕвезда која го краде притисокот и топлината од блиската древна ѕвезда – црвен џин.
Овој трансфер на енергија на крајот ќе предизвика термонуклеарна експлозија што се случува на секои 80 години, каде што помладата ѕвезда „нова“ ќе стане видлива со голо око една или две недели пред повторно да се затемни.
Ако се прашувате како една ѕвезда може да експлодира на секои 80 години, науката има одговор. Имено, оваа ерупција или експлозија не е како супернова, односно ѕвездата не „умира“. Таа веќе мртва, џуџеста ѕвезда останува недопрена по ерупцијата, а потоа циклусот продолжува и се повторува.
– „Тоа е настан кој се случува еднаш во животот кој ќе создаде многу нови астрономи, давајќи им на младите луѓе космички настан што ќе можат сами да го набљудуваат, да поставуваат прашања и да собираат свои податоци“, рече д-р Ребека Хаунсел, Њу на НАСА. Специјалист за настани во Центарот за вселенски летови Годард.
Во 1946 година, ѕвездата накратко се затемни неколку месеци пред да еруптира. Во 2023 година, невладината организација Американска асоцијација на набљудувачи на променливи ѕвезди (AAVSO) објави дека експлозија може да се случи во секое време.
Астрономите на НАСА процениле дека експлозијата би можела да се случи до септември 2024 година, но нема податоци дека се случила. Среќа да ја снимат оваа историска ерупција ќе имаат вселенскиот телескоп „Ферми Гама“, кој моментално се наоѓа во ниската орбита на Земјата, како и телескопот ИНТЕГРАЛ на Европската вселенска агенција.
Во оваа прилика, астрономите ќе можат да го проучуваат овој тип на ѕвездена експлозија од неколку различни агли.
Оваа експлозија се случува релативно блиску до Земјата, па така научниците ќе можат да ги проучуваат брановите должини и на тој начин да собираат податоци и подобро да ги разберат процесите за време на таквите настани.
„Едвај чекаме да добиеме целосна слика за тоа што се случува“, вели Елизабет Хејс, научник од НАСА.
Извор: 021.rs
Занимливости
Дали знаевте за мега-калкулаторот кој е практично компјутер?
TI-84 Plus е десетгодишен дигитрон кој има монопол на образовниот пазар. Овој конкретен уред доби ново ажурирање. ChromaLock го трансформираше овој уред во моќна алатка со пристап до Интернет, интеграција на ChatGPT и други напредни функции.
Модификацијата, Ti-32, воведува способност далеку од првичниот концепт на дигитрон и предизвикува загриженост за неговата потенцијална употреба во „академско мамење“.
Новиот дигитрон има можност за поврзување со други уреди преку Wi-Fi мрежа. Ова им овозможува на корисниците дискретно да пристапат до ChatGPT и да внесуваат сложени математички проблеми, да пребаруваат на Интернет и да комуницираат со други корисници.
ChromaLock го направи овој дигитрон комерцијално достапен, но нагласи дека нема желба да промовира „академско мамење“. Бидејќи самиот уред изгледа исто како обичен дигитален компјутер, никој нема да може да провери што навистина прави ученикот. Овој дигитрон е сон на секој „измамник на испити“.
Извор: tribune.com
-
Фчерашни новости1 ден
Хороскоп за петок (22 ноември)
-
Хороскоп10 часа
Хороскоп за сабота (23 ноември)
-
Кичево2 дена
Во пресрет на новогодишните празници „Intellect Education“ од Кичево организира „Новогодишна магична работилница“ – каде со креативноста на вашите деца ќе создаваат производи
-
Временска прогноза15 часа
Ладниот бран се поблиску до нашата држава, ова се последните метео вести
-
Временска прогноза1 ден
Попоски: Продолжува силниот ветер (90 км/ч), врнежи од дожд, а утре снег
-
Спорт2 дена
Грујоски главен во Струмица, Ставрев ќе суди во Скопје – ова се судиите кои ќе ја делат правдата во 15-то коло во првата македонска фудбалска лига в недела
-
Временска прогноза2 дена
Од утре нашиот регион ќе биде под дождлив бран уште од претпладне, додека истиот ќе се проширува и во вечерните часови – ова се најновите метео информации
-
YouTube Live Stream1 ден
„Bitcoin“ ги премина сите бариери, нова шок вредност денеска..