Британските астрономи открија супермасивна црна дупка која е околу 30 милијарди пати поголема од масата на Сонцето.

Научниците од Универзитетот Дурам рекоа дека црната дупка е една од најголемите откриени досега.

Тимот ги опиша нивните наоди, објавени во списанието Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, како „исклучително возбудливи“.

„Оваа конкретна црна дупка, која е приближно 30 милијарди пати поголема од масата на нашето Сонце, е една од најголемите откриени досега“, вели водечкиот автор д-р Џејмс Најтингел од Катедрата за физика на Универзитетот во Дурам.

Супермасивните црни дупки се најмасивните објекти во универзумот, со маса помеѓу 10 и 40 милијарди пати поголема од масата на Сонцето.

Астрономите веруваат дека тие можат да се најдат во центарот на сите големи галаксии како Млечниот Пат.

Ултрамасивните црни дупки се ретки, а нивното потекло е нејасно. Некои веруваат дека тие се формирани со екстремно спојување на масивни галаксии пред милијарди години, кога универзумот бил сè уште млад.

Научниците го искористија ефектот на гравитационата леќа за да откријат црна дупка, регион каде гравитационата сила е толку силна што дури ни светлината не може да избега.

Тие потоа користеа суперкомпјутерски симулации на Универзитетот Дурам и слики направени од вселенскиот телескоп Hubble за да ја потврдат неговата големина.

Тие рекоа дека ова е првата црна дупка откриена со помош на гравитациони леќи.

„Повеќето од најголемите црни дупки за кои знаеме се во активна состојба, каде што материјата вовлечена во близина на црната дупка се загрева и ослободува енергија во форма на светлина, рендгенски зраци и друго зрачење“, рече Најтингел.

Сепак, вели тој, гравитационите леќи овозможуваат проучување на неактивни црни дупки, нешто што моментално не е можно во далечните галаксии.

„Овој пристап може да ни овозможи да откриеме уште многу црни дупки надвор од нашиот локален универзум и да откриеме како овие егзотични објекти еволуирале понатаму во космичкото време“, рече тој.

Научниците рекоа дека нивната работа ја зголемува „возбудливата можност“ астрономите да откријат повеќе ултрамасивни црни дупки отколку што се мислеше.

Нашето тело е неверојатно, тоа е дом на секое сеќавање што некогаш сме го создале, не води каде одиме секој ден и тоа е единствениот постојан дом што некогаш навистина ќе го знаеме.

И додека можеби знаеме многу трикови, без разлика дали можеме да ги свртиме очните капаци одвнатре или сме ја совладале уметноста на вртење на јазикот, постојат тони други чудни факти за човечкото тело кои сигурно ќе ве воодушеват.

1. За 10 години ќе имаме сосема нов скелет

Клетките на нашиот скелетен систем постојано се регенерираат и во просек, коските што ги имаме сега ќе бидат целосно регенерирани за околу една деценија. Ова почнува да се забавува како што старееме, меѓутоа, регенерацијата трае подолго, поради што коските природно стануваат потенки.

2. Нашата пот всушност не мириса

Аkо мислите дека потта смрди, не би биле сами, но би згрешиле. Самата пот не мириса. Тоа е интеракцијата со бактериите на нашата кожа што предизвикува мирис на телото.

Не грижете се, ова е сосема нормално. Овие бактерии се појавуваат природно и едноставно напредуваат во најпотените делови на нашето тело.

3. Желудникот грчи, бидејќи е полн со топол воздух

Дали некогаш сте се запрашале зошто ги добивате тие „крцкави“ звуци кога сте гладни? Сè се враќа во дигестивниот систем. Поконкретно, цревата. Тие минуваат низ низа контракции за да помогнат во движењето на храната и течностите додека јадеме.

Но, дури и откако ќе се вари целата храна, цревата продолжуваат да го движат воздухот низ дигестивниот тракт. Тоа е она што го предизвикува „borborigmus“, научното име дадено на тие смешни мали татнежи.

4. Во текот на нашиот живот произведуваме доволно плунка за да наполниме два базени

Просечен човек во текот на својот живот произведува над 20.000 литри плунка. Тоа е доволно за на крајот да се наполнат два базени полни со плунка.

5. Една четвртина од коските се во стапалата

Човечките стапала содржат 52 коски (26 во секое стапало). Тоа е речиси една четвртина од сите коски во нашето тело. Секоја нога исто така содржи 33 зглобови и повеќе од 100 мускули, тетиви и лигаменти.

6. Нема мускули на прстите

Нашите прсти прават безброј важни работи во текот на денот, од отворање тегли до отворање на вратите. Но, не ги припишувајте тие подвизи на сила на вашите прсти. Секое движење што се случува во нашите прсти се должи на тетивите и коските, со голема помош од мускулите на дланките и во основата на секој прст.

7. Половина од силата на раката е во малиот прст

Малиот прст изгледа скромно, но е пресуден за јачината на нашата рака, му помага на палецот при штипкање и им дава поголема сила на другите прсти.

Лори Роџерс, терапевт за раце во Националната болница за рехабилитација во Вашингтон, изјави за Њујорк Тајмс што би значело губењето на малиот прст. „Можете лесно да изгубите 50 отсто од силата на рацете“, рече таа.

8. Мускулот на задникот е најголемиот мускул

Иако постои одредена дебата за тоа кој мускул е најсилен, gluteus maximus е всушност најголемиот, според Библиотеката на Конгресот. Овие мускули помагаат да го одржуваме телото исправено, да ги движиме колковите и бутовите и да работат против гравитацијата кога одиме по ридови или скали.

9. Косата знае кога спиеме

Косата ги следи нашите модели на спиење. Во 2010 година, истражувачите од Универзитетот Јамагучи открија дека фоликулите на косата богати со клетки содржат РНК од „гени на часовникот“ кои го изразуваат циклусот сон-будење на секоја личност. Ако станеме доцна или рано легнуваме, тоа ќе го покаже нашата коса.

10. Нашата коса и помага на околината

Валканата коса може да биде добра за атмосферата, според студијата од 2008 година објавена во Atmospheric Environment, бидејќи косата го апсорбира озонот, кој го загадува воздухот. Утврдено е дека маслото од скалпот е главен придонесувач за ова, па ако сакате да придонесете за квалитетот на локалниот воздух, прескокнете го шампонот!

11. Големите очи предизвикуваат кратковидост

На некои можеби крупните очи им се убави, но тоа може да предизвика кратковидост. Исто така познат како миопија, оваа состојба предизвикува далечните предмети да изгледаат матно поради светлината што не допира до мрежницата.

Ако очното јаболко расте предолго, светлината се фокусира прерано пред да удри во мрежницата, па кога ќе удри во мрежницата, сликата е матна.

12. Кивавицата може да помине и до 6 метри

Можеби мислите дека сте безбедни кога некој од другата страна на автобусот кива, но вие би можеле да бидете на линијата за стрелање без воопшто да го сфатите тоа.

Видео студија на истражувачите на МИТ покажа дека кивањето патува многу подалеку отколку што се веруваше, до 6 метри.

13. Чувството за вкус „затапува“ како што старееме

Како што слухот и видот имаат тенденција да се истрошат како што минуваат годините, така и нашето сетило за вкус го прави истото. Како што старееме, рецепторите за вкус побавно се регенерираат по повреда или ако земаме одредени лекови.

И лоши вести за дамите: жените доживуваат намалување на чувствителноста на вкус почнувајќи од 50-тите години, додека мажите до 60-тите.

14. Имаме уникатен отпечаток на јазик

Исто како што нашиот отпечаток од прст е единствен, така е и нашиот отпечаток од јазикот, според студијата од 2016 година на Тајландскиот стоматолошки колеџ Мугамбигаи. Може да се направат биометриски скенови за да се споредат поединечната форма (долга или кратка, широка или тесна) и текстурата (испакнатини, брчки и траги), со специфични детали следени и мапирани со „уред за сликање јазик“.

15. Луѓето имаат повеќе од 5 сетила

Освен сетилата за вид, мирис, допир, вкус и слух, луѓето имаат и чувство за простор (проприоцепција) и чувство за болка (ноцицепција). Исто така, постои чувство на рамнотежа (рамнотежа), чувство за температура во или околу телото (термоцепција), чувство за време (временска перцепција) и повеќе, во зависност од тоа кого прашувате.

Повеќе интересни факти за човечкото тело можете да видите на BestLife.

На кучињата треба да им се дозволи да душкаат колку што сакаат кога ќе излезат на прошетка, наместо да бидат мачени и влечени од нивните сопственици, тврди експертот за кучиња Зои Белшо.

Како дел од нејзиниот говор на конгресот BSAVA 2023, Белшоу објасни дека сопствениците често гледаат на одењето само како рутина за да го одржат своето куче физички фит, а всушност тоа игра витална улога во менталната стимулација.

“Некои кучиња, особено постарите, шетаат со помалку енергија и пократко време и претпочитаат полека да ползат и да ги истражуваат мирисите околу нив. Сопствениците треба да го прифатат ова, дури и ако тоа им е досадно и фрустрирачко”, предупреди таа.

„Душкањето е многу, многу важно“

Според ветеринарот, како што стареат кучињата стануваат се помотивирани да душкаат.

„Ако имате 10 минути за прошетка, а кучето оди 10 метри, но потроши 9 и пол минути душкајќи го столбот за светло, тоа е многу подобро за него отколку да го влечете. Сопствениците можат да слушаат подкаст или некако да го забрзаат времето и прифатете го душкањето како нешто навистина важно“, додаде таа.

Со оглед на тоа што сопствениците можат да направат други прилагодувања за да му го олеснат животот на постарото куче, Белшо советува да постави меки душеци за да спречи паѓање, различни начини на игра и промени во исхраната.

За кучиња кои страдаат од когнитивно опаѓање или губење на видот или слухот, користењето на сетилото за мирис е од клучно значење. На пример, криењето храна на различни места за да се охрабри кучето да ја најде сам е забавна форма на тренирање на мозокот што му помага на кучето да го задржи умот активен.

/index